تاریخ ۲۵ آبان ۱۴۰۲
صدماتی که منجر به قطع یک یا چند انگشت میشوند، میتوانند در بزرگسالان و کودکان رخ دهند. این قطعها ممکن است برای فرد آسیبدیده عواقب جبرانناپذیری داشته باشند و زندگی او را تحت تأثیر قرار دهند. بسته به شدت قطع، میتوان این موارد را به صورت برنامهریزی شده یا تحت درمانهای اورژانسی مداخله کرد. زخمها و آسیب به عروق شریانی از دلایل اصلی قطع انگشت دست هستند. این عمل جراحی توسط جراح عمومی یا ارتوپدیست، تحت بیهوشی موضعی یا عمومی، در اتاق عمل بیمارستان انجام میشود.
جزئیات این عمل بسته به اینکه چه بخشی از انگشت قطع شود، کمی متفاوت است. تمام قطع عضوها شامل یک عمل جراحی دو بخشی هستند: از بین بردن بافت بیمار به گونهای که زخم به صورت تمیز بهبود یابد، و ساخت یک قلاب که امکان اتصال به پروتز یا قسمت اندام مصنوعی را فراهم میکند. جراح در اطراف قسمتی که قرار است قطع شود یک برش ایجاد میکند. قسمت موردنظر برداشته شده و استخوان صاف میشود. یک فلپ از ماهیچه، بافت همبند و پوست ساخته شده است تا انتهای خام استخوان را بپوشاند. فلپ با بخیه (بخیه جراحی) روی استخوان بسته شده است که حدود یک ماه باقی میماند. اغلب، پانسمان یا گچ سفت و سختی روی عضو باقیمانده گذاشته میشود که حدود دو هفته باقی میماند.
چگونه قطع انگشت اتفاق میافتد
همه ما به طور طبیعی 14 استخوان در انگشتان هر دست داریم. در هر انگشت سه استخوان و دو استخوان در انگشت شست وجود دارد. این استخوانها به نام فالانژ یا استخوان فالانکس شناخته میشوند. ماهیچهها و تاندونهای موجود در انگشتان ما به آنها کمک میکند تقریباً کاملاً مستقل از یکدیگر حرکت کنند. پوست نوک انگشتان از غلظت بسیار بالایی از گیرندههای لمسی و گرما برخوردار است.
داشتن تعداد زیادی استخوان، ماهیچه و اعصاب در انگشتان ما چیزی است که آنها را بسیار چابک و مفید میکند. متأسفانه، پرکاربرد بودن و اندازه نسبتاً کوچک آنها باعث میشود در معرض آسیبدیدگی قرار بگیرند و حتی از دست دادن قسمتی از انگشت نیز میتواند عواقب فاجعهآمیزی داشته باشد. قطع عضو ممکن است در حین حادثه اتفاق بیفتد یا جراحان تصمیم بگیرند انگشت یا انگشتان دست را بعد از آسیبدیدگی جدا کنند به عنوان مثال به دلیل آسیبدیدگی شدید.
قطع انگشت همچنین میتواند در مکانهای عمومی رخ دهد، به خصوص از طریق لولا مانند درب یا دربهای سنگین. کسانی که دارای کنترل در محل هستند باید بررسیهای ایمنی لازم را انجام دهند تا از امنیت منطقی بازدید کنندگان برخوردار شوند. کودکان به ویژه در اماکن عمومی آسیبپذیر هستند. کنجکاوی طبیعی و بازیگوش بودن آنها میتواند منجر به جراحت شود، به خصوص در مواردی که اقدامات لازم برای ایمنی کودک به مرحله اجرا نرسیده یا تحت نظارت صحیح قرار نگرفته باشد.
ممکن است فرد یا سازمانی که مقصر باشد ادعا کند که فرد مجروح به طریقی باعث بروز یا کمک به این حادثه شده است، به عنوان مثال با عدم مراقبت کافی از جانب خود. در صورت اثبات این اتهامات، در نهایت میتواند تاثیری در کاهش سطح جبران خسارت دریافتی داشته باشد.
تأثیر قطع انگشت یا نوک انگشت
بعد از قطع نوک یا قطع کامل یک یا چند انگشت، بیمار معمولاً از درد، افزایش حساسیت (به خصوص در دمای گرم و سرد)، احساس تغییر و محدودیت حرکات رنج میبرد. این علائم میتواند باعث شود فرد آسیبدیده نتواند برای مدت طولانی کار کند. هر دو کار دستی و پشت میزی ممکن است به استفاده کامل از هر دو دست نیاز داشته باشند و فرد ممکن است نیاز به سازگاری در محل کار خود داشته باشد. در بدترین حالت، حتی ممکن است لازم باشد نقش شغلی خود را به طور کلی تغییر دهد.
برای بسیاری از ما، استفاده از تمام انگشتان برای کارهای روزمره امری ضروری است. فعالیتهای ساده مانند باز کردن درها، تهیه غذا، استفاده از تلفن همراه و انجام کارهای خانگی پس از قطع انگشت میتواند بسیار دشوار شود.
علاوه بر آثار جسمی، قطع یک انگشت میتواند تأثیرات روانی قابل توجهی روی فرد آسیبدیده داشته باشد. قربانیان معمولاً با کاهش تواناییهای جسمی، درد و ظاهر دست تجربه روزهای سختی را میکنند. عدم حضور یک انگشت باعث میشود که فرد آسیبدیده احساس عدم کاملی دست خود را داشته باشد و سادهترین کارها نیز برای او دشوارتر شود.
چگونه میتوانم خود را برای قطع انگشت دست یا انگشت پا آماده کنم؟
برای مراقبت و بهبودی خود بعد از عمل برنامهریزی کنید، به خصوص اگر عمل شما تحت بیهوشی عمومی انجام شده باشد. کسی را پیدا کنید که بعد از عمل شما را به خانه ببرد. برای استراحت خود به اندازه کافی وقت بگذارید و سعی کنید افرادی را پیدا کنید که در انجام وظایف روزانه به شما کمک کنند.
دستورالعمل پزشک خود را در مورد عدم مصرف سیگار قبل و بعد از عمل رعایت کنید. روند بهبودی افراد سیگاری بعد از عمل آهستهتر خواهد بود. همچنین این افراد به احتمال زیاد هنگام عمل جراحی دچار مشکلات تنفسی میشوند. به همین دلایل اگر سیگاری هستید، باید حداقل 2 هفته قبل از عمل سیگار را ترک کنید. البته بهتر است 6 تا 8 هفته قبل از عمل سیگار را کنار بگذارید.
اگر در هفته قبل از عمل به یک داروی مسکن جزئی احتیاج دارید، استامینوفن را به جای آسپرین، ایبوپروفن یا ناپروکسن انتخاب کنید. این کار به جلوگیری از خونریزی اضافی هنگام عمل کمک میکند. اگر آسپیرین را هرروز برای یک مشکل پزشکی مصرف میکنید، از پزشک خود پرسید که آیا قبل از عمل باید مصرف آن را قطع کنید یا خیر.
از سایر دستورالعملهایی که پزشک ممکن است به شما بدهد پیروی کنید. اگر قرار است بیهوشی عمومی داشته باشید، شب قبل از عمل یک وعده غذایی سبک مانند سوپ یا سالاد میل کنید. بعد از نیمه شب و صبح قبل از عمل چیزی نخورید و ننوشید. حتی قهوه، چای یا آب.
در طول عمل قطع انگشت چه اتفاقی میافتد؟
عمل شما ممکن است تحت بیهوشی موضعی یا عمومی انجام شود. در بیحسی موضعی، شما بیدار هستید اما بخشی از بدن شما بیحس است تا از احساس درد در طول عمل جلوگیری شود. اما در بیهوشی عمومی، عضلات شما شل میشوند و شما به خواب میروید تا از احساس درد جلوگیری شود.
در این عمل، جراح یک برش در انگشت دست یا پای شما ایجاد میکند و تمام عضلات، استخوان، تاندونها، اعصاب و رگهای خونی بریده میشوند. سپس جراح عروق خونی را بسته و عضلات را بر روی استخوان میدوزد. در نهایت، ماهیچهها با پوست میپوشاند و ممکن است یک درن موقت در برش باقی بماند تا خون و مایعات تخلیه شوند.
پس از عمل قطع انگشت چه اتفاقی میافتد؟
پس از قطع نوک انگشت، داروهایی برای تسکین درد شما تجویز میشود و همچنین بیماران برای جلوگیری از عفونت باید آنتیبیوتیک مصرف کنند. عضو باقیمانده اغلب برای برقراری گردش خون در ناحیه حرکت داده میشود. فیزیوتراپی و توانبخشی در اسرع وقت و معمولاً در طی 48 ساعت بعد از عمل شروع میشود. مطالعات نشان داده است که بین توانبخشی اولیه و عملکرد مؤثر عضو باقیمانده و پروتز رابطه مثبت وجود دارد. مدت بستری شدن در بیمارستان بستگی به شدت قطع عضو و سلامتی عمومی بیمار دارد، اما به طور کلی از چند روز تا دو هفته متغیر است.
توانبخشی یک روند طولانی و دشوار است، به خصوص برای قطع عضوهای بالای زانو. روزانه دو بار فیزیوتراپی عادی است. علاوه بر این، مشاوره روانشناختی نیز بخش مهمی از توانبخشی است. بسیاری از افراد هنگام از دست دادن بخشی از بدن خود، احساس از دست دادن و اندوه دارند. بعضی بیماران هم ممکن است از سندرم اندام فانتوم رنج ببرند. در این سندرم بیمار احساس میکنند قسمت قطع شده هنوز وجود دارد. حتی ممکن است در اندامی که وجود ندارد احساس درد کنند. بسیاری از افرادی که دچار قطع انگشت شدهاند از پیوستن به گروههای خودیاری و ملاقات با افرادی که با قطع عضو زندگی میکنند، سود میبرند. پرداختن به جنبههای عاطفی بیمار اغلب روند توانبخشی جسمی او را سرعت میبخشد. موارد دیگری که باید در نظر بگیرید به شرح زیر است:
- اگر عفونت داشته باشید، ممکن است تا زمانی که عفونت از بین نرفته در بیمارستان بمانید که ممکن است 3 تا 7 روز طول بکشد.
- باید دست خود را از قلب خود بالاتر نگه دارید.
- ممکن است دست شما گچ گرفته شود.
از پزشک خود بپرسید که چه اقداماتی را باید انجام دهید و چه زمانی باید برای معاینه بعدی مراجعه کنید.
فواید این عمل جراحی چیست؟
قطع یک انگشت میتواند منجر به عفونت، درد یا حتی سرطان شود. در صورتی که انگشتان پا یا دست شما قانقاریا (انتان) داشته باشد، برداشتن انگشت یا نوک انگشت میتواند جلوی گسترش عفونت را بگیرد و مشکل را کنترل کند.
خطرات مرتبط با عمل قطع عضو چیست؟
- هنگام بیهوشی عمومی خطرات زیادی وجود دارد. در مورد این خطرات با ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود صحبت کنید.
- بیحسی موضعی ممکن است منطقه را به اندازه کافی بیحس نکند و ممکن است احساس ناراحتی جزئی کنید. همچنین در موارد نادر ممکن است شما نسبت به دارویی که در این نوع بیهوشی استفاده میشود واکنش آلرژیک داشته باشید. بیهوشی موضعی بیخطرتر از بیهوشی عمومی محسوب میشود.
- ممکن است لخته خون داشته باشید که به ریههای شما منتقل شود و شریانهای ریه را مسدود کند. ممکن است به شما یک رقیقکننده خون داده شود تا از این امر جلوگیری شود.
- ممکن است عارضهای ناشی از انتقال خون را تجربه کنید.
باید از پزشک خود بپرسید که چگونه این خطرات روی شما تاثیر میگذارد.